Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka

Wybierz swój język

  • Polski (PL)
  • English (UK)
  • Strona główna
  • O Komitecie
  • Aktualności
  • Prezydium
  • Struktura
  • Skład
  • Wydawnictwa
  • Kwestionariusz KomPAN
  • Akty prawne
  • Kalkulator do oceny spożycia składników pokarmowych
  • Stanowiska i opinie

O Komitecie

Rok powołania Komitetu i krótka historia

Komitet powstał w roku 1961 z inicjatywy i dzięki osobistemu zaangażowaniu prof. dra hab. Aleksandra Szczygła, który doceniał rolę i znaczenie nauki o żywieniu człowieka w utrzymaniu zdrowia i rozwoju społeczeństwa. Komitet został powołany Uchwałą nr 10/61 przez Prezydium PAN w dniu 24 października 1961 roku, jako Międzywydziałowy Komitet Żywienia Ludności. Działał on pod taką nazwą przy Prezydium PAN w latach 1961-1972, a w maju 1972 roku został przekształcony w Wydziałowy Komitet Żywienia Ludności i organizacyjnie włączony do komitetów działających w VI Wydziale Nauk Medycznych PAN. W konsekwencji jego pierwotną nazwę zmieniono Uchwałą Prezydium PAN nr 3/78 z dnia 17 stycznia 1978 roku na Komitet Żywienia Człowieka. Ze względu na reformę Polskiej Akademii Nauk i ograniczenie liczby komitetów w Wydziałach, w kadencji 2001-2003 Wydział Nauk Medycznych połączył Komitet Epidemiologii z Komitetem Żywienia Człowieka w jeden komitet o nazwie Komitet Epidemiologii Profilaktyki Chorób i Żywienia Człowieka. Formuła ta nie sprawdziła się i ww. Komitet rozwiązano uchwałą Zgromadzenia Ogólnego PAN z dnia 18 grudnia 2003 roku i powtórnie przywrócono samodzielność Komitetu pod nazwą, pod którą działa do dnia dzisiejszego, Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka.

Pierwszym przewodniczącym Komitetu był prof. dr hab. Aleksander Szczygieł. Kontynuatorem idei upowszechniającej znaczenie żywienia i żywności dla uzyskania optymalnego stanu zdrowia społeczeństw był prof. dr hab. Stanisław Berger, wieloletni kolejny przewodniczący Komitetu, który w zasadniczy sposób przyczynił się do jego dalszego rozwoju. Skład osobowy prezydiów Komitetu od 1961 roku do chwili obecnej przedstawiono w Tabeli 1. 

Tabela 1. Przedstawiciele nauki we władzach Komitetu

Przewodniczący

Wiceprzewodniczący

Sekretarz naukowy

Prof. dr hab. n. med. Aleksander Szczygieł (1961-1977)

Prof. dr hab. n. roln. Stanisław Berger

prof. dr hab. n. med. Bolesław Górnicki
prof. dr hab. n. med. Światosław Ziemlański

Prof. dr hab. n. biol. Jadwiga Charzewska

Prof. dr hab. n. roln. Stanisław Berger (1979-1996)

Prof. dr hab. n. med. Jan Hasik
prof. dr hab. n. med. Światosław Ziemlański

Prof. dr hab. n. przyrod. Anna Gronowska-Senger

Prof. dr hab. n. przyrod.
Anna Gronowska-Senger (1996-2015)

prof. dr hab. n. farm. Maria Borawska

prof. dr hab. n. med. Jan Dzieniszewski
prof. dr hab. n. roln. Jan Gawęcki
Prof. dr hab. n. med. Lech Hryniewiecki

prof. dr hab. n. med. Jerzy Socha

prof. dr hab. n. med. Światosław Ziemlański

Prof. dr hab. n. roln. Anna Brzozowska

Prof. dr hab. n. roln. Lidia Wądołowska (2015-2023)

Prof. dr hab. n. farm. Maria Borawska

prof. dr hab. roln. Anna Brzozowska
prof. dr hab. n. przyrod. Anna Gronowska-Senger

Dr hab. Jolanta Czarnocińska

 

Zakres działania Komitetu - słowa kluczowe

żywienie człowieka, dietetyka, epidemiologia żywieniowa, zdrowie publiczne, fizjologia żywienia człowieka, bezpieczeństwo żywności i żywienia, bromatologia, profilaktyka i terapia żywieniowa, edukacja żywieniowa, technologia i chemia żywności, toksykologia żywności

Współpraca z instytucjami międzynarodowymi

Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka PAN współpracuje z następującymi organizacjami międzynarodowymi:

  • Międzynarodową Unią Nauk Żywieniowych (International Union of Nutritional Sciences, IUNS) https://iuns.org/,
  • Federacją Europejskich Towarzystw Żywieniowych (Federation of European Nutrition Societies, FENS) https://fensnutrition.org/,
  • Europejską Akademią Nauk Żywieniowych (European Academy of Nutritional Sciences, EANS).

Od 1999 roku Komitet pełni funkcję Komitetu Narodowego ds. Współpracy z Międzynarodową Unią Nauk Żywieniowych (IUNS) i aktywnie działa na rzecz Unii. W kadencji 1993-1997 prof. Stanisław Berger pełnił funkcję Wiceprezydenta IUNS, a w kadencji 2009-2013 prof. Małgorzata Schlegel-Zawadzka była członkiem Rady IUNS oraz przedstawicielem IUNS reprezentującym Unię (Representative to External Groups) w Międzynarodowej Radzie Unii Naukowych (International Council of Scientific Unions, ICSU), reprezentując Między-unijną Komisję ds. Nauk Rolniczych, Leśnych i Wodnych (Inter-Union Commission on the Application of Science to Agriculture, Forestry, and Aquaculture, CASAFA). Od początku istnienia Komitetu jego przedstawiciele regularnie reprezentowali Polskę z prawem głosu podczas wyboru władz IUNS i byli członkami 10-osobowego komitetu wyborczego (Nominating Committee).

Komitet aktywnie współpracuje z Europejską Federacją Towarzystw Żywieniowych (FENS), której przewodniczącym w latach 1987-1991 był prof. Stanisław Berger. Prof. Anna Brzozowska zasiadała w Radzie FENS (2008-2015), a prof. Małgorzata Schlegel-Zawadzka była członkiem Zarządu FENS (Board Member; 2011-2019) i koordynatorem do zadań specjalnych (Task Force Coordinator; 2015-2019). Prof. Anna Brzozowska była członkiem komitetu naukowego (Scientific Committee) konferencji FENS w roku 2011 (Madryt, Hiszpania) i członkiem komitetu organizacyjnego (Organizing Committee) konferencji FENS w roku 2015 (Berlin, Niemcy), a prof. Jadwiga Hamułka była/jest członkiem komitetu naukowego dwóch konferencji FENS w roku 2019 (Dublin, Irlandia) i roku 2023 (Belgrad, Serbia).

Komitet aktywnie uczestniczył w pracach Europejskiej Akademii Nauk Żywieniowych (EANS), której członkami są profesorowie Stanisław Berger i Anna Gronowska-Senger, pełniąca w latach 1995-2004 funkcję wiceprezydenta tej organizacji.

Komitet był organizatorem Międzynarodowej Konferencji EANS w latach 1972 i 1997 oraz Międzynarodowej Konferencji FENS w roku 1987, brał udział w przygotowaniu programu naukowego Kongresu IUNS w 1993 roku w Adelajdzie (Australia) i kilku Międzynarodowych Konferencji FENS (2015, 2019, 2023), a także opiniował Program Pracy Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO) na lata 2014-2019, zwracając uwagę na brak w nim zagadnień dotyczących żywienia człowieka w różnych okresach życia.

Skład osobowy Komitetu w kadencji 2020-2023

Członkowie z wyboru:

Przewodnicząca Komitetu: prof. dr hab. Lidia Wądołowska

Prezydium: prof. dr hab. Lidia Wądołowska; prof. dr hab. Anna Gronowska-Senger – wiceprzewodnicząca; prof. dr hab. Maria Borawska – wiceprzewodnicząca; dr hab. Jolanta Czarnocińska – sekretarz naukowy; prof. dr hab. Jadwiga Hamułka – członkini; prof. dr hab. Piotr Socha – członek

Przewodniczący i wiceprzewodniczący komisji: dr hab. Jerzy Bertrandt; prof. dr hab. Mariola Friedrich; prof. dr hab. Danuta Górecka; dr hab. Ewa Lange; dr hab.    Katarzyna Przybyłowicz; dr hab. Katarzyna Socha; prof. dr hab. Agata Wawrzyniak; prof. dr hab. Halina Weker

Pozostali członkowie: dr hab. Barbara Bobrowska-Korczak; prof. dr hab. Ewa Cieślik; prof. dr hab. Jadwiga Charzewska; dr hab. Magdalena Człapka-Matyasik; dr hab.  Małgorzata Drywień; prof. dr hab. Marzena Jeżewska-Zychowicz; dr hab. Anna Kołłajtis-Dołowy; prof. dr hab. Zbigniew Krejpcio; dr hab. Renata Markiewicz-Żukowska; dr hab. Zbigniew Marzec; dr hab. Hanna Mojska; prof. dr hab. Regina Olędzka; prof. dr hab. Juliusz Przysławski; dr hab. Iwona Traczyk; prof. dr hab. Jarosław Walkowiak; prof. dr hab. Aneta Wojdyło; dr hab. Katarzyna Zabłocka-Słowińska

Członkowie honorowi: prof. dr hab. Stanisław Berger – honorowy przewodniczący; prof. dr hab. Anna Gronowska-Senger; prof. dr hab. Jerzy Socha

Członkowie powołani w skład Komitetu – członkowie-specjaliści: prof. dr hab. Monika Bronkowska; dr hab. Anna Długosz; dr inż. Danuta Gajewska; mgr inż. Ewa Gayny; prof. dr hab. Joanna Gromadzka-Ostrowska; prof. dr hab. Teresa Leszczyńska; dr hab. Joanna Sadowska; prof. dr hab. Małgorzata Schlegel-Zawadzka; mgr inż. Marta Widz; dr hab. Małgorzata Woźniewicz

Sekretarz techniczny: mgr Marta Lonnie Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Struktura organizacyjna Komitetu w kadencji 2020-2023

Początkowo w Komitecie działało 6 komisji i jeden zespół roboczy, tj. Komisja Fizjologii Żywienia, Komisja Patologii Żywienia, Komisja Ekonomiki Wyżywienia, Komisja Żywienia Dziecka, Komisja Nauczania i Upowszechniania Wiedzy o Żywności i Żywieniu, Komisja ds. Współpracy z Zagranicą; Zespół Roboczy Wojskowy ds. Ochrony Żywienia w Warunkach Specjalnych, przy czym każda z tych jednostek miała swego przewodniczącego.

W 1978 roku zmieniono nazwy i zakres działania komisji, powołując następujące komisje: Fizjologii i Patologii Wyżywienia; Norm Żywieniowych i Oceny Wyżywienia; Racjonalizacji, Nauczania i Upowszechniania Wiedzy o Żywieniu; Żywienia Dzieci i Młodzieży; Żywienia w Warunkach Przemysłowych. Przez pewien czas działały dodatkowo jeszcze dwie komisje: Racjonalizacji i Higieny Żywienia; Oceny Składu i Wartości Odżywczych Środków Spożywczych.

W następnych kadencjach powoływano zwyczajowo od 4 do 5 komisji, były to m.in. komisje: Higieny Żywności i Żywienia; Fizjologii Żywienia i Dietetyki; Edukacji Żywieniowej; Żywienia Dzieci i Młodzieży; Dietetyki i Profilaktyki Żywieniowej; Fizjologii; Dietetyki; Behawioralnych Uwarunkowań Żywienia.

W obecnej strukturze organizacyjnej Komitetu działają 4 komisje:

  • Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia,
  • Dietetyki,
  • Żywienia Dzieci i Młodzieży,
  • Żywienia Osób Dorosłych i Starszych.

Nagrody przyznawane przez Komitet

Od roku 2017 Komitet przyznaje nagrodę za wybitną monografię naukową z zakresu nauki o żywieniu człowieka. W roku 2017 na wniosek Komitetu, Wyróżnienie Prezesa Polskiej Akademii Nauk dla wybitnej monografii uzyskała książka pt. „Interakcje leków z pożywieniem”, pod redakcją prof. Zofii Zachwiejowej i dra Pawła Paśko.

Opis najważniejszych osiągnięć Komitetu

Działalność ekspercka adresowana do specjalistów

Komitet opracował wiele raportów, ekspertyz, stanowisk i opinii na potrzeby różnych podmiotów, w tym umożliwiających podejmowanie działań przez ośrodki decyzyjne w kraju, takich jak:

  • ocena sytuacji w zakresie stanu nauki o żywieniu, jej osiągnięć oraz kierunków i zadań w przyszłości dla potrzeb ówczesnego Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej oraz innych zainteresowanych ministerstw (oceny okresowe w pierwszych latach działalności),
  • ocena dyscypliny „nauka o żywieniu człowieka” dla potrzeb Departamentu DG XII Unii Europejskiej,
  • ocena rankingu czasopism objętych właściwościami Komitetu dla potrzeb Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
  • ekspertyza na temat „Podstawy naukowe żywienia w szpitalach” dla potrzeb Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej,
  • opinia na temat projektu ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia dla potrzeb Komisji Sejmowej,
  • stanowisko dotyczące „ESF draft position paper on genetically modified plants” (European Scientific Federation) dla Wydziału Nauk Medycznych PAN,
  • opracowanie standardu studiów licencjackich (3 lata) i magisterskich (2 lata) dla kierunku kształcenia „dietetyka” dla Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego,
  • ekspertyzy dotyczące przydatności produkowanych przez firmy farmaceutyczne diet leczniczych i preparatów do żywienia pozajelitowego przed ich rejestracją w Polsce,
  • ekspertyza na temat „Żywność i Żywienie XXI wieku – wizja rozwoju polskiego sektora spożywczego” przygotowana w ramach Programu Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka 2007-2013,
  • ekspertyza na temat „Ocena częstości występowania, możliwości diagnostycznych i terapeutycznych zaburzeń karmienia u dzieci (poniżej 3. roku życia) w Polsce” dla Ministerstwa Zdrowia i NFZ (finansowana częściowo przez PAN),
  • ekspertyza na temat „Ocena realizacji problematyki badawczej z zakresu nauk o żywieniu i rozwoju człowieka, stanu tych nauk w Polsce oraz pożądanych kierunków ich dalszego rozwoju” dla potrzeb PAN,
  • opinia na temat „Bezpieczeństwo spożywania napojów energetyzujących przez dzieci, młodzież i kobiety ciężarne oraz karmiące” dla Głównego Inspektora Sanitarnego,
  • wskazanie krajowych jednostek naukowych mogących wydawać opinie w zakresie bezpieczeństwa żywności i żywienia dla Dziekana Wydziału Nauk Medycznych PAN,
  • przesłanie danych do Głównego Inspektora Sanitarnego, odnośnie do struktury spożycia żywności z dodatkiem witamin i składników mineralnych, będących podstawą do raportu dla Komisji Europejskiej na temat rozwoju rynku żywności z tymi dodatkami,
  • opinia na temat projektu „Trzeci Polski Konsensus Tłuszczowy” dla Głównego Inspektora Sanitarnego,
  • opinia dotycząca ustawy o GMO dla Rady Instytutu Genetyki i Biotechnologii Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego,
  • konsultacja w sprawie stosowania suplementów dla Zakładu Karnego w Kwidzyniu,
  • ekspertyza na temat celiakii w Polsce w ramach projektu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
  • ekspertyza na temat „Zawartość izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych w wybranych produktach spożywczych – wyroby cukiernicze” dla potrzeb Ministerstwa Zdrowia,
  • opinia w sprawie „Poradnika żywienia dzieci od 1. do 13. roku życia” dla Ministra Zdrowia,
  • opinia na temat „Suplementacja witaminami i żelazem niemowląt i małych dzieci” dla Głównego Inspektora Sanitarnego,
  • opinia w sprawie nowej procedury przewodów habilitacyjnych dla Wiceprezesa PAN,
  • opinia dotycząca projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty dla Dziekana Wydziału Nauk Medycznych PAN,
  • stanowisko i uwagi dotyczące projektu nowelizacji ustawy w sprawie planu zrównania na najwyższym poziomie stawki VAT dla napojów dla Dziekana Wydziału Nauk Medycznych PAN.

Wydawane przez Komitet czasopisma

Komitet nie jest wydawcą czasopism naukowych. Wspólnie z Komitetem Nauk o Żywności i Żywieniu PAN, Polskim Towarzystwem Technologów Żywności oraz Polskim Towarzystwem Nauk Żywieniowych był współzałożycielem czasopisma PAN Polish Journal of Food and Nutritional Sciences (http://journal.pan.olsztyn.pl/).

Konferencje naukowe

Komitet w latach 1961-2010 był organizatorem/współorganizatorem 80 konferencji, które dotyczyły następujących tematów:

  • roli Instytutów Żywienia i Komitetów Polskiej Akademii Nauk w kształtowaniu polityki wyżywienia w kraju,
  • nowelizacji norm żywienia; oceny zróżnicowanego zapotrzebowania na energię, białko i inne podstawowe składniki odżywcze,
  • regulacji prawnych i zasad formułowania zaleceń dotyczących żywienia dzieci w Polsce,
  • sposobu żywienia niemowląt i małych dzieci oraz jego weryfikacji na tle światowych zaleceń spożycia składników pokarmowych oraz stanu odżywienia,
  • żywienia dzieci zdrowych w aspekcie zapobiegania chorobom cywilizacyjnym,
  • wczesnego programowania żywieniowego zdrowia dorosłych,
  • żywienia ludzi starszych w gospodarce rynkowej; zwyczajów żywieniowych Polaków – uwarunkowań i konsekwencji zdrowotnych; profilaktyki żywieniowej i zdrowotnej,
  • metod ankietowych w badaniach żywieniowych,
  • psychologii społecznej, zachowań żywieniowych, edukacji żywieniowej,
  • niedożywienia – przyczyn, diagnostyki i leczenia; żywienia i nowotworów,
  • chorób przewlekłych, profilaktyki i oceny jakości życia osób przewlekle chorych,
  • roli żywienia w etiopatogenezie próchnicy,
  • niepożądanych reakcji pokarmowych i zaburzeń odżywiania,
  • leczenia dietetycznego jako elementu postępowania behawioralnego w prewencji i terapii zespołu metabolicznego u dzieci i młodzieży,
  • żywienia pozajelitowego i dojelitowego dzieci i dorosłych w Polsce w warunkach domowych,
  • standardów gastroenterologicznych, hepatologicznych i żywieniowych w praktyce lekarza rodzinnego i pediatry; standardów medycznych w praktyce neonatologicznej i pediatrycznej,
  • postępów w epidemiologii i ocenie żywności funkcjonalnej; wartości odżywczej i zdrowotnej żywności produkowanej z użyciem nowych surowców i technologii,
  • żywności specjalnego przeznaczenia – kierunków i perspektyw rozwoju; mleka fermentowanego w żywieniu dzieci zdrowych i chorych; probiotyków i prebiotyków,
  • postępów w technologii, technice, analityce i organizacji mleczarstwa,
  • jakości zdrowotnej żywności i przedmiotów użytku; bezpieczeństwa żywności; mikrobiologicznych aspektów higieny żywności i żywienia,
  • znaczenia białka i tłuszczów w żywieniu niemowląt i małych dzieci,
  • witamin i mikroelementów w żywieniu człowieka i leczeniu żywieniowym, ich biodostępności i stanu odżywienia; nieinwazyjnych metod oceny wysycenia organizmu makro- i mikroelementami; znaczenia antyoksydantów w żywieniu ludzi zdrowych i chorych,
  • zapobiegania niedoborom wapnia w diecie Polaków; dodatków fosforanowych w żywieniu;
  • oceny stopnia skażenia żywności metalami ciężkimi, środkami ochrony roślin oraz obecności aromatycznych węglowodorów wielopierścieniowych w środowisku,
  • interakcji spożywanej żywności z lekami,
  • istotnym zagrożeniom żywieniowym a codziennym nawykom; bezpiecznej żywności i racjonalnemu żywieniu jako podstawy zdrowia człowieka,
  • żywności i żywienia w XXI wieku – wyzwaniom i nadziejom; bromatologii dla społeczeństwa XXI wieku,
  • żywienia – treningu – wspomagania; dietom XXI wieku jako wyzwania dla dietetyków, lekarzy i technologów żywności.

Konferencje popularyzujące wiedzę

Od 2009 roku Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka przy Wydziale Nauk Medycznych PAN wraz z Komitetem Nauk o Żywności i Żywieniu przy Wydziale Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN organizują corocznie wspólne konferencje z cyklu „Żywność, żywienie a zdrowie” popularyzujące wiedzę z tematów:

    1.    Żywność, żywienia a zdrowie (2009).

    2.    Postęp w nauce o lipidach: aspekty technologiczne i zdrowotne (2010).

    3.    Żywność funkcjonalna – korzyści i ograniczenia (2011).

    4.    Postęp w nauce o białkach: aspekty technologiczne i zdrowotne (2012).

    5.    Nanotechnologia w żywności i żywieniu – korzyści i zagrożenia (2013).

    6.    Postęp w nauce o sacharydach: aspekty technologiczne i zdrowotne (2014).

    7.    Żywność modyfikowana genetycznie – wady i zalety (2015).

    8.    Interakcje składników żywności: aspekty technologiczne i żywieniowe (2016).

    9.    Żywność i żywienie a mikrobiota człowieka (2017).

10.    Woda w żywności i żywieniu – aspekty technologiczne i zdrowotne (2018).

11.    Opakowania i dodatki do żywności – aspekty technologiczne i zdrowotne (2019).

12.    Niekonwencjonalne i innowacyjne techniki – aspekty technologiczne i zdrowotne (2020).

13.    Nutraceutyki – aspekty żywieniowe, zdrowotne i technologiczne (2021).

14.    Żywność fermentowana – aspekty technologiczne, żywieniowe i zdrowotne (2022).

Społeczny wymiar działalności Komitetu

Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka PAN odgrywał i odgrywa ważną i wiodącą rolę w rozwoju istotnej dla każdego kraju nauki z zakresu żywienia człowieka poprzez niżej wydane opracowania:

  • „Norm żywieniowych dla ludności Polski. cz. I. Energia, białko, tłuszcze” Warszawa 1984;
  • „Norm żywieniowych dla ludności Polski. cz. II. Witaminy, składniki mineralne” Warszawa 1987;
  • „Zaleceń żywieniowych dla ludzi dorosłych w Polsce” oraz „Zaleceń żywieniowych dla dzieci w wieku 1-3 lat i młodzieży w okresie pokwitania” (w kadencji 1996-1999).

Komitet pełnił i wciąż pełni znaczącą rolę opiniotwórczą poprzez opracowywanie i propagowanie naukowych poglądów w postaci stanowisk. Do najważniejszych osiągnięć należy przygotowanie ośmiu stanowisk dotyczących istotnych społecznie aspektów żywieniowo-zdrowotnych, w których upowszechniono naukowe poglądy w sprawach:

  • roli prawidłowego nawodnienia w zdrowym żywieniu oraz pożądane zmiany zwyczajów Polaków dotyczące spożycia płynów (2017),
  • posiłków szkolnych i nowych standardów żywienia w szkołach (2019),
  • wartości odżywczej i bezpieczeństwa stosowania diet wegetariańskich (2019),
  • stosowania suplementów diety zawierających witaminy i składniki mineralne przez osoby dorosłe (2021),
  • zaleceń żywieniowych podczas pandemii COVID-19 (2021),
  • zasad żywienia dzieci w wieku 1-3 lat (2022),
  • żywieniowych, zdrowotnych i technologicznych aspektów stosowania nutraceutyków (przygotowane wspólnie z Komitetem Nauk o Żywności i Żywieniu) (2022),
  • zaleceń żywieniowych w chorobie nowotworowej dla pacjentów, ich rodzin i opiekunów (2022).

Stanowiska są dostępne na stronie Komitetu (https://knozc.pan.pl/index.php/pl/stanowiska-i-opinie) i zostały przekazane wielu krajowym instytucjom odpowiedzialnym za zdrowie publiczne oraz upowszechnione w mass mediach. Pięć stanowisk upubliczniono w czasopismach naukowych (w języku polskim i/lub angielskim): Żywieniu Człowieka i Metabolizmie (2017,44,4,182-185), Standardach Medycznych/Pediatrii (2021,18,289-298; 2021,18,299-304; 2022,19,287-302; 2022,19,557-562) i Rocznikach Państwowego Zakładu Higieny (https://doi.org/10.32394/rpzh.2021.0166; https://doi.org/10.32394/rpzh.2021.0168; https://doi.org/10.32394/rpzh.2022.0238).

Komitet angażował się i nadal angażuje się w opiniowanie projektów ustaw i rozporządzeń Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego/Edukacji i Nauki dotyczących istotnych problemów z zakresu żywienia i zdrowia publicznego, w tym:

  • argumentował konieczność uregulowania kwestii kształcenia dietetyków i zawodu dietetyka w Polsce,
  • zaproponował standardy kształcenia dla kierunku dietetyka w Polsce,
  • zgłosił uwagi do projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych,
  • przedstawił uwagi do projektu ustawy z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumenckich,
  • zgłosił uwagi do projektu rozporządzenia w sprawie wymagań obowiązujących przy prowadzeniu żywienia w szpitalach,
  • przygotował opinię w sprawie rekomendacji EURL ECVAM dotyczących stosowania przeciwciał niepochodzących od zwierząt (ang. non-animal-derived antibodies) jako narzędzia badawczego i diagnostycznego.

Komitet odgrywa znaczącą rolę w środowisku naukowym przez promowanie wysokich standardów prowadzenia badań żywieniowych, w tym doskonalenie i ujednolicenie metodologii badań żywieniowych w Polsce. W tym zakresie ma trzy ważne osiągnięcia obejmujące opracowanie materiałów metodycznych, które udostępniono w języku polskim i/lub angielskim na stronie internetowej Komitetu – są to:

  • Przewodnik metodyczny badań sposobu żywienia (2013) opracowany przez członków Komitetu pod redakcją prof. Anny Gronowskiej-Senger, dostępny w wersji PDF: https://knozc.pan.pl/pl/wydawnictwa/88-przewodnik-metodyczny-badan-sposobu-zywienia
  • Kalkulator do oceny spożycia składników pokarmowych na poziomie indywidualnym z wykorzystaniem norm żywienia EAR i AI oraz poziomu UL (2018) opracowany przez prof. Lidię Wądołowską i mgr Monikę Kopeć, dostępny w wersji XLSX: https://knozc.pan.pl/pl/kalkulator
  • Kwestionariusz do badania poglądów i zwyczajów żywieniowych i procedury opracowania danych KomPAN® (I wyd. 2016; II wyd. 2020) opracowany przez członków Komitetu pod redakcją prof. Jana Gawęckiego i zwalidowany przez wieloośrodkowy zespół badaczy pod kierunkiem prof. Lidii Wądołowskiej, dostępny w wersji PDF: https://knozc.pan.pl/index.php/pl/aktualnoci/138-ii-wydanie-kwestionariusza-kompan-do-badania-pogladow-i-zwyczajow-zywieniowych-oraz-procedura-opracowania-danych-zywieniowych-w-polskiej-i-angielskiej-wersji-jezykowej oraz wersji online: https://knozc.pan.pl/pl/kompan-1/104-kompan-online. Kwestionariusz KomPAN® jest stosowany przez wielu naukowców w Polsce i na świecie do badań z zakresu żywienia i zdrowia w kontekście profilaktyki i etiologii chorób sercowo-naczyniowych, nowotworowych, cukrzycy, niedoczynności tarczycy, zaburzeń snu, zaburzeń jedzenia, itp. Wykorzystano go u ponad 25 tys. osób zdrowych lub chorych, a wyniki badań udostępniono społeczności międzynarodowej w 41 publikacjach.

TPL_PROTOSTAR_BACKTOTOP

Copyright © 2023 .:: Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka Polskiej Akademii Nauk ::.